Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Προσωκρατική Φιλοσοφία, το οποίο διοργάνωσε η «Διεθνής Εταιρεία Προσωκρατικών Σπουδών» (International Association for Presocratic Studies – IAPS), με έδρα της τις ΗΠΑ, σε συνεργασία με το “Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» (ΔΙ.Κ.Α.Μ.)του Α.Π.Θ. Οι εργασίες του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν από τις 30 Ιουνίου έως τις 4 Ιουλίου 2014, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η Τελετή Έναρξης πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 30 Ιουνίου και είχε διεπιστημονικό χαρακτήρα. Ύστερα από την εισήγηση της Προέδρου του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών», Καθηγήτριας Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Δήμητρας Σφενδόνη-Μέντζου, πραγματοποιήθηκε η κεντρική ομιλία του Oliver Primavesi, Καθηγητή της Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilians του Μονάχου και βραβευμένου με το Διεθνές Βραβείο Gottfried Wilhelm Leibniz (2007), με θέμα «Pythagoreanism in Empedocles’ Physics”. Ο Καθηγητής Primavesi παρουσίασε άγνωστα μέχρι στιγμής αποσπάσματα εξαιρετικής σημασίας από το έργο του Εμπεδοκλή, τα οποία αλλάζουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Ακολούθησε η ομιλία του Καθηγητή Αστροφυσικής του Α.Π.Θ., Γιάννη Σειραδάκη, και Αναπληρωτή Προέδρου του ΔΙΚΑΜ, με θέμα τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, καθώς και του Δημοσθένη Δαββέτα, Καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο IESA στο Παρίσι, με θέμα «Ηράκλειτος και σύγχρονη Τέχνη». Η Τελετή έκλεισε μουσικά με ένα κονσέρτο, όπου συμμετείχαν η Χορωδία, «Γιάννης Μάντακας» του Α.Π.Θ., με τον Διευθυντή της Πέτρο Μπεκιαρίδη, η Σοπράνο Αναστασία Μεταλληνού και ο πιανίστας Σάκης Κοντονικόλας.
Το εξαιρετικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει το Συνέδριο συνίσταται, σύμφωνα με τους διοργανωτές, στα εξής: Πρόκειται για το μεγαλύτερο συνέδριο πάνω στην Προσωκρατική φιλοσοφία παγκοσμίως. Είναι η πρώτη φορά που συγκεντρώθηκαν 90 κορυφαίοι μελετητές της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας και ιδιαίτερα της προσωκρατικής και Αριστοτελικής από όλον τον κόσμο για να ανακοινώσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους πάνω στην προσωκρατική φιλοσοφία. Εντυπωσιακός είναι και ο αριθμός των χωρών που συμμετείχαν, όπως: ΗΠΑ, Καναδά, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Μεξικό, Βραζιλία, Κολομβία, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πολωνία, Τουρκία και φυσικά από την Ελλάδα.
Στόχος του Συνεδρίου ήταν να ανακοινωθούν τα πορίσματα των ερευνών από την μελέτη των σωζομένων αποσπασμάτων των προσωκρατικών φιλοσόφων, που έζησαν και έδρασαν στον 6ο-5ο αιώνα π.Χ., έως την εποχή του Σωκράτη. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος, ο Αναξιμένης, ο Πυθαγόρας, ο Ξενοφάνης, ο Ηράκλειτος, ο Παρμενίδης, ο Ζήνων ο Ελεάτης, ο Μέλισσος ο Σάμιος, ο Εμπεδοκλής, ο Αναξαγόρας, ο Δημόκριτος κ.α.
Όλοι οι παραπάνω φιλόσοφοι ασχολούνται με την προσπάθεια να δοθούν εξηγήσεις για τον φυσικό κόσμο καθώς και με προβλήματα που αναφέρονται στον άνθρωπο. Έτσι το έργο τους ανήκει στον χώρο της κοσμολογίας, της σοφιστικής, της ποίησης, της πυθαγόρειας φιλοσοφίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τους προσωπρατικούς φιλοσόφους βρίσκεται στο έργο του Αριστοτέλη, ο οποίος, μεταξύ άλλων, λειτούργησε και ως ιστορικός της φιλοσοφίας, εφόσον για κάθε θέμα που αναλάμβανε να εξετάσει αναφερόταν πρώτα στο έργο των προγενεστέρων, το οποίο σχολίαζε, έκρινε, και στη συνέχεια ανέπτυσσε την δική του θεωρία.
Η συγγένεια λοιπόν αυτή του Αριστοτελικού έργου με την προσωκρατική φιλοσοφία είναι ένας από τους βασικούς λόγους που επέλεξε η «Διεθνής Εταιρεία Προσωκρατικών Σπουδών» το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» για την συν-διοργάνωση του Συνεδρίου. Πέραν αυτού όμως υπάρχει και ένας ακόμη εξαιρετικά σημαντικός λόγος, σύμφωνα με τους διοργανωτές. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης φυλάσσεται ο Πάπυρος του Δερβενίου, ο οποίος αποτελεί το «αρχαιότερο, σωζόμενο, βιβλίο της Ευρώπης» με ελληνικό κείμενο (πιθανόν του 5ου αιώνα π.Χ.), που βρέθηκε σε τάφο του Δερβενίου του 4ου αιώνα π.Χ. και το περιεχόμενο του οποίου συνδέεται άμεσα με την προσωκρατική φιλοσοφία. Οι σύνεδροι επισκέφθηκαν με ειδική άδεια το εργαστήριο του Αρχαιολογικού μουσείου όπου φυλάσσεται ο πάπυρος και είχαν ταυτόχρονα την εξαιρετική τύχη να βρίσκεται μαζί τους ως σύνεδρος ο διάσημος παπυρολόγος Alberto Bernabé, ο οποίος έχει ασχοληθεί ειδικά με τον πάπυρο του Δερβενίου και μίλησε στο συνέδριο με θέμα «Terminology of Cosmological Processes in the Derveni Commentary”. Άλλωστε, σε μικρή απόσταση από την Θεσσαλονίκη βρίσκεται ο συγκεκριμένος τάφος του Δερβερνίου, όπου ανακαλύφθηκε ο πάπυρος. Έτσι, οι σύνεδροι είχαν την εξαιρετική ευκαιρία στο πλαίσιο του «Πολιτιστικού περιπάτου στα βήματα του Αριστοτέλη και του Μεγάλου Αλεξάνδρου» που διοργάνωσε το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» του ΑΠΘ, αμέσως μετά τη λήξη των εργασιών του Συνεδρίου, να επισκεφθούν, κατόπιν ειδικής άδειας από την Εφορεία ΙΣΤ αρχαιοτήτων τον τάφο. Είχαν επίσης την ευκαιρία να επισκεφθούν, στο πλαίσιο αυτού του «περιπάτου», την Αρχαία Μίεζα, τον τόπο όπου ο Αριστοτέλης δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο, τη Βεργίνα, τα Αρχαία Στάγειρα, γενέτειρα του μεγάλου Μακεδόνα φιλοσόφου, Αριστοτέλη, και τέλος να κάνουν με το καράβι τον πλουν του Αγίου Όρους.
Ολοκληρώθηκε έτσι ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός που έφερε στοεπίκεντρο του ενδιαφέροντος διεθνώς την αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, την πόλη της Θεσσαλονίκης και τη Μακεδονία, όπου υπάρχουν ανεκτίμητοι θησαυροί της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, οι οποίοι με κάθε ευκαιρία πρέπει να προβάλλονται.
Για το σύνολο των εργασιών του Συνεδρίου υπήρξε ζωντανή μετάδοση και τώρα μπορεί πλέον κάθε ενδιαφερόμενος να παρακολουθήσει τις βιντεοσκοπημένες ομιλίες μέσα από τηνιστοσελίδα του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών»: http://www.dikam.auth.gr/el/presocratics-conf-2014